उडत्या ड्रॅगनच्या देशात - दिवस सातवा - पुनाखा ते गेलेफू

बुधवार १८ ऑक्टोबर २०१७

आजचा कार्यक्रम पुनाखाहुन गेलेफू ह्या बॉर्डरच्या गावी पोहोचणे.  गूगल मॅप प्रमाणे दोनशे किलोमीटर आणि सहा तास.

आज मी ब्रेकफास्ट नाही केला.  भूक लागली तर नंतर बघू म्हटलं.

आम्ही हॉटेलच्या आवारात आणि आजूबाजूला फेरफटका मारला.  हॉटेलच्या बाजूलाच नदी आहे.  काल उशीर झाल्यामुळे तिकडे गेलो नव्हतो.  आज नदीजवळ फोटोग्राफी केली.  ख़ुशीने नदीच्या पात्रातला एक दगड बॅगेत घेतला.  वर्षभर वाहत्या पाण्याच्या प्रवाहात राहून इथले दगड गोलाकार, चपटे असे बनलेत.  वेगवेगळ्या आकाराचे.

प्रवासाला सुरुवात केल्यावर थोड्याच वेळात आम्ही पुनाखा जिल्हा सोडून वांगड्यु जिल्ह्यात प्रवेश केला.  पहिले दोन तास नदीच्या सोबतीचा रस्ता.  नदीचं पाणी सुसाट धावत सुटलेलं.  आमचा ड्रायव्हर कित्येकदा तीसच्या वेगाने गाडी चालवत होता.  असं वाटत होतं नदीचं पाणी आमच्या पुढे निघतंय आणि आम्ही मागे.  मला असलेली माहिती म्हणजे ह्या जिल्ह्यात फोबजिखा हा भाग आहे जिथे दुर्मिळ काळ्या मानेचे करकोचे येतात हिवाळ्यात.  आम्हाला मात्र कुठल्याही करकोच्यांच्या मागे ना जाता आज गेलेफू गाठायचं होतं.  आजच्या प्रवासात बरीच सुंदर फुलपाखरं दिसली काळ्या आणि निळ्या पंखांची.

सकाळी एक महाअजस्त्र hydroelectric प्रोजेक्ट दिसला नदीच्या पलीकडे.  ह्याचं नाव कळलं नाही.  आमचा हा ड्रायव्हर काही हुशार नव्हता.  त्यामुळे त्याला माहिती असण्याचा प्रश्नच नाही.  भूतानच्या निर्यातीमध्ये बेचाळीस टक्के हिस्सा आहे अशा प्रोजेक्ट्स पासून मिळालेल्या विजेचा.  भूतान मधून वीज भारताला निर्यात होते.

भूतान मध्ये कुठेही रेल्वे नाही.  हिमालयाच्या पर्वतरांगात रेल्वे उभारणे सोपं नाही.  आणि फक्त सात लाख लोकसंख्या असलेल्या देशाला रेल्वेची गरजच काय.

आजच्या प्रवासात बरेच पूल लागले.  सगळे लोखंडी.  जपानच्या मदतीने बांधलेले.

नदीवरचा लोखंडी पूल

वांगड्यु जिल्ह्यानंतर आम्ही सिरांग जिल्ह्यात पोहोचलो.  दहानंतर एकाठिकाणी टॉयलेट ब्रेक साठी थांबलो.  ह्या रस्त्याला मोठे रेस्टोरंट कुठेच नसणार हे आत्तापर्यंतच्या प्रवासात लक्षात आले होते.  त्यामुळे बरोबर घेतलेला दिवाळी फराळ वगैरेवरच जेवणापर्यंत राहायचे होते.  मिंडु हाम रेस्टोरंट मधे आम्ही पॉपकॉर्न घेतले.

मिंडु हाम रेस्टोरंट
गाव रेलँग थांग
जिल्हा सिरांग

रस्त्याकडेला गावं वस्त्या जिकडे असतील तिकडे रस्त्याच्या कडेला छोटी दुकानं थाटलेली.  भाज्या, फळं वगैरे विकायला.  एका बाईंच्या दुकानात बांबूचं लोणचं आणि पेरू घेतले.  बाईंनी एक केळ्याचा मोठा घड आम्हाला भेट दिला.  जगभरात कुठेही गेलं तरी गावातली माणसं शहरातल्या माणसांपेक्षा साधीसुधी, जास्त माणुसकी असलेली भेटतात.  खरंच, माणसाने मनाने श्रीमंत असावं, पैशाने नव्हे.

रस्त्याकडेच्या दुकानात दीप्ती आणि दुकानाच्या मालक

बाराच्या दरम्यान मला झोप अनावर झाली आणि मि पंधरा मिनिटांची एक डुलकी घेतली.  बाकी पूर्ण ट्रिप मधे मि ड्रायव्हरच्या बाजूच्या सीटवर जागा होतो.  नेमक्या ह्या पंधरा मिनिटात रस्त्याकडेचे काही सुंदर स्पॉट सुटले.  रस्त्याबाजूला एकदम खोलवर दरी आणि समोर खळाळत वाहणारी नदी.  नंतर आम्ही जसजसे उतरत गेलो तसतशी दरीची उंची कमी होत गेली.

रस्त्याला तुरळक कुठेतरी गाड्या भेटल्या.  बाकी असे वाटत होते पुनाखाहुन गेलेफूला जाणारे आज आम्हीच.  रस्त्याकडेला दोन छोटेसेच पण सुंदर धबधबे लागले.  गाडीतून उतरून मी फोटो काढले.  आमच्या महाराष्ट्रात धबधबा म्हणजे काय अप्रूप.  इथे भूतानमधे जावं तिथे धबधबे.

रस्त्याच्या कडेला लागलेला एक छोटा धबधबा

ह्या धबधब्याच्या तळाला बऱ्यापैकी पाणी साठलेले.  पाण्याखाली शिरायचा मोह कसाबसा टाळून मि गाडीत जाऊन बसलो.  गेलेफू जवळ आले तसे जाणवायला लागले आपण हिमालय उतरून आलोय आता.  झाडांचे आकार आणि प्रकार बदलले.  आम्ही सरपांग जिल्ह्यात प्रवेशलो होतो.  आत्तापर्यंत आम्ही सर्व पेरू खाऊन संपवले.  मि एकट्यानेच चार पाच खाल्ले.

गेलेफूपासून तासाभराच्या अंतरावर

दुपारी तीनच्या आताच गेलेफूमधे पोहोचलो.  आमच्या ड्रायव्हरला हॉटेलचा पत्ता माहिती नव्हता.  मी हॉटेलमधे कॉल करून आम्ही येत असल्याची वर्दी दिली.  ड्रायव्हरने पत्ता जाणून घेतला.  आम्ही जिथे होतो तिथून हॉटेल दोन मिनिटाच्या अंतरावर होते.

आमची गाडी थांबली होती तिथे रस्त्याच्या कडेला आठ दहा आसामी कामगारांचं टोळकं आपापल्या बॅगा सांभाळून उभं होतं.  आमचा ड्रायव्हर त्यांच्याशी बोलून आला.  आम्हाला गेलेफूमधे सोडल्यानंतर परत जाताना त्याला हि गिऱ्हाइके हवी होती.  इथून अशा कामगारांच्या टोळ्या कामासाठी भूतानला नेहमी जात असणार.  भूतानमधे सगळे कॉन्ट्रॅक्ट लेबर भारतीय असतात.  इथे बांधकामाची कामं, रस्ते बांधायची कामं असली सगळी कामं युपी, बिहारी, आसामी लोकं करतात.

गेलेफूमधे बघण्यासारखे काहीच नाही.  थिंफू, पुनाखा हि ठिकाणं बघून झाल्यावर गेलेफू गावरान वाटते.  त्यामुळे जर तुम्ही थिंफू किंवा पुनाखाहुन गेलेफूला जात असाल तर पोहोचण्याची घाई करू नका.  वाटेतले धबधबे, निसर्गरम्य ठिकाणं बघत बघत संध्याकाळी गेलेफूला पोहोचा.  एखादा ड्राय-फिट एक्सट्रा ड्रेस बरोबर घेतलात तर एखाद्या धबधब्यात डुंबाडुंबी करू शकाल.  पण तुमच्या ड्रायव्हरच्या संमतीनेच कुठल्याही धबधब्यात जा.  कारण इथे झऱ्याचे किंवा धबधब्याचे पाणी पिण्याला वापरतात.  नदीचे पाणी भूतानमधे पीत नाहीत.  थिंफू आणि पुनाखाला जाताना रस्ताच्या कडेला जे धबधबे होते तिथे सगळीकडे फलक लावलेले होते - ह्या ठिकाणी गाड्या धुवायला मनाई आहे.

गेलेफूचे हॉटेल बुकिंग करून ठेवलेले बरे.  तशी इथे गल्लोगल्ली हॉटेलं आहेत.  पण रात्री उशीर झाला आणि कोणी घेत नसेल तर बोंब उडेल.

हॉटेलमधे पोहोचल्यावर जेवण मिळेल का ते विचारले.  हॉटेल मालकाने हो म्हणताच जेवणाची ऑर्डर दिली.  आम्ही रूममधे बॅगा ठेऊन आवरून जेवायला आलो.  तरी काही बनलेले नव्हतेच.  भूतानमधे ऑर्डर दिल्यावर लगेच काहीच मिळत नाही.  भारतात रेस्टोरंटच्या किचनमधे जशी सगळी तयारी आधीच करून ठेवतात तशी इथे करत नाहीत.  आपण ऑर्डर दिल्यावर सगळी फ्रेश सुरुवात.  इथे भारतीय स्टाफ असल्याने जेवणाला भूतानी टच नव्हता.

जेवल्यानंतर उद्याच्या गुवाहाटी प्रवासासाठी गाडी ठरवण्याकडे वळलो.  उद्या काली पूजा असल्यामुळे फारसे कोणी ड्रायव्हर उपलब्ध नव्हते.  हॉटेलचा मालक फारच हेल्पफुल होता.  त्याने खटपट करून एक गाडी बघून दिली.  एक जुनी मारुती ओम्नी.  ड्रायव्हर राजू ख्रिस्ती असल्यामुळे त्याला उद्याच्या काली पूजेचं काही नव्हतं.  गुवाहाटी एअरपोर्ट पर्यंत सोडण्याचे साडेपाच हजार.  दुसरी कोणती गाडी मिळत नसल्याने हेच फायनल केलं.

गेलेफू ते गुवाहाटी प्रवासासाठी ठरवलेली मारुती ओम्नी

मी राजूचा मोबाईल नंबर घेतला.  गाडीचा एक फोटो काढला.  उद्या सकाळी सात वाजता राजू बॉर्डर पलीकडे थांबणार होता.  सकाळी आम्हाला बॉर्डरपर्यंत सोडायचं हॉटेलच्या मालकाने कबूल केलं.

ह्या गाडीला कॅरियर नव्हतं.  आसाममधे कुठल्याच गाड्यांना कॅरियर नसते, असे आम्हाला सांगण्यात आले.  इथे गाड्यांना कॅरियर लावू देत नाहीत.

गेलेफूच्या हॉटेल खामसंग मधला नोटीस बोर्ड

आठ वाजता जेवणाची ऑर्डर देऊन मी फेरफटका मारायला बाहेर पडलो.  आता हॉटेलमधे काही पर्यटक आलेले दिसले.  त्यांचं बुफे डिनर चालू होतं.

गेलेफूमधे सगळीकडे अर्धा भूतानी आणि अर्धा भारतीय टच जाणवला.