शिकलेले आणि न शिकलेले

सर्वसाधारणपणे असा समज असतो कि शिकलेले लोक सुसंस्कृत असतात आणि न शिकलेले सुसंस्कृत नसतात.  समज असतो.  खरं काय ते त्यापेक्षा वेगळं असू शकतं.  असू शकतं हि पण एक शक्यता झाली.  खरंच असतं का?

एकदा उल्फ ट्रॉपेन्स बरोबर त्याच्या गावाच्या आजूबाजूला सायकल वरून फिरताना माझी अखंड बडबड सुरु होती.  तो मात्र शांत.  काही वेळाने मला जाणीव झाली, दूर दूर पर्यंत थांगपत्ता नसलेल्या जगाकडे आपण आपल्या छोट्याश्या खिडकीतून पहात असतो.  आणि जे काही दिसते, आपल्याला वाटते हे असेच असते.  त्या दिवशी उमगले.  जितकं जास्त डोळे उघडे ठेऊन फिरू, बघू, तितकं जास्त जग समजत जाईल.

अनेकदा आपण माणसांच्या कॅटेगरी बनवतो.  बनवतो आपल्याच मनात.  आपल्याच मनाचे खेळ.  शहरी आणि गावातले.  श्रीमंत आणि गरीब.  शिकलेले आणि न शिकलेले.  वगैरे वगैरे.  अशा शेकडो कॅटेगरी बनावट येतील.  पिणारे आणि न पिणारे.  क्रिकेट प्रेमी आणि क्रिकेट प्रेम नसलेले.  वगैरे वगैरे वगैरे.  सध्या इथेच थांबू.  करू तितके आपल्या मनाचे खेळ.

कॅटेगरी म्हटलं कि मला फुटबॉल टीम सिलेक्शन टेबल आठवतं.   शिकलेल्या आणि न शिकलेल्या लोकांचं टेबल बनवायचं झालं तर ते असं असेल.

                |
  शिकलेले        |       शिकलेले
  सुसंस्कृत        |       असंस्कृत
         १      |    २
                |
----------------|----------------
                |
         ३      |    ४  
                |
  न शिकलेले      |       न शिकलेले
  सुसंस्कृत        |       असंस्कृत
                |

मग?  काय वाटतंय?  कुठे बसेल जास्त जनता?  तुमचे अंदाज तुम्हीच बांधा.  मी फक्त कॅटेगरी सांगितल्या.  तशी सुरुवात मी करून दिलीय.  पुढे तुमचं घोडं तुम्हीच दामटायचंय.  मला ना स्टॅटिस्टिक्स येतं ना सायकॉलॉजि.  बिनभिंतीच्या शाळेत शिकलेली आम्ही टवाळ पोरं.  इतरांना काय शिकवणार.