ऑगस्ट महिन्यातली रानफुलं

शनिवार दुपार.  घोराडेश्वर टेकडीवरची माझी ह्या वर्षातली सातवी आणि ऑगस्ट मधली पहिली स्वारी.  ऑगस्टचा शेवटचा आठवडा.  पावसाचा जोर आता कमी झालाय.  अधे मधे उघडीप होतेय.  म्हणजे रानफुलं यायला सुरुवात झाली.  तसा मुख्य बहर पाऊस थांबुन उन्हं पडायला लागल्यावर.  नविन घेतलेल्या कॅनन कॅमेऱ्यातुन फुलांचे फोटो घेण्याचा हा माझा पहिलाच प्रयत्न.  दिसेल तसा गोड मानुन घ्यावा.  मला नसलेली फुलांबद्दलची माहिती मला नक्की कळवा.  मंडळ आभारी आहे.  आणि मी चुकीची माहिती इथे छापुन दिली असेल तर बिनदिक्कत माझे कान ओढा.

टेकडी चढायला सुरुवात केल्यावर रस्त्याच्या कडेला छोटी झुडुपं, गवत वगैरे भरपूर.  जरा आजुबाजुला बघत चाललं तर छोट्या पांढऱ्या फुलांचे छोटे झुबके लक्ष वेधून घेतात.  हा गवताचा एक प्रकार, झरवड.

झरवड

Common name = Silk Leaf, Acuate, American softhead
मराठी = झरवड
Botanical name = Lagascea mollis
मूळचं अमेरिकेतील हे गवत आता भारतात स्थायिक झाले आहे.

आणखी एक मूळचं अमेरिकेतलं आणि आता भारतात शिरकाव केलेलं झुडूप घाणेरी.  इथे रस्त्याच्या कडेला सगळीकडे हेच.

घाणेरी

Common name = Lantana
मराठी = घाणेरी, टणटणी
Botanical name = Lantana camara


टेकडी चढून जाताना घाणेरी वगैरे झुडुपं कमी होत गेली आणि इतर झाडा झुडुपांनी त्यांची जागा घेतली.  नाजुक गुलाबी फुलं बऱ्याच ठिकाणी.  तेरड्याचा एक प्रकार.

तेरड्याचा एक प्रकार

Common name = Garden Balsam
मराठी = तेरडा
Botanical name = Impatiens balsamina

लाल फुलं येणारं तेरड्याचं रोप माझ्या बायकोने काही दिवसांपुर्वी तिच्या गावाहुन आणलं.  आणि आमच्या घरी कुंडीत लावलं.  हे जगेल कि नाही मला शंका होती.  पण कुंडीत लावल्यावर दुसऱ्या दिवशीच तरारलं.  आठवड्याभराने फुलायला लागलं.  आता भरगच्च फुललंय.  तेवढीच बायकोला फुशारक्या मारायला संधी.


काही ठिकाणी रान हळद दिसली.  जगभरात फक्त सह्याद्रीच्या पश्चिम आणि पूर्ण रांगांमध्येच रान हळद आढळते.  आणि ही वनस्पती नष्ट होण्याच्या मार्गावर आहे.  ह्या वनस्पती बद्दल अधिक जाणून घेण्यासाठी इथे टिचकी मारा.

रान हळद

Common name = Hill Turmeric
मराठी = रान हळद, शिंदळवानी
Botanical name = Curcuma pseudomontana


अधुन मधुन बारीक निळ्या फुलांची घोडेगुई.

घोडेगुई

Common name = Feather-leaved Lavender
मराठी = घोडेगुई
Botanical name = Lavandula bipinnata


टेकडी चढून वरच्या पठारावर पोहोचल्यावर काही ठिकाणी भारंगी.  एक औषधी वनस्पती.

भारंगी

Common name = Blue Fountain Bush
मराठी = भारंगी
Botanical name = Rotheca serrata


बऱ्याच ठिकाणी पांढरी छोटी फुलं घंटेसारखी, खाली वाकलेली.  त्यातलं एक न वाकलेलं दिसलं.  ह्यांना मराठीत काय म्हणतात मला माहित नाही.  तुम्हाला माहित असेल तर मला सांगा.

Clasping-Leaf Borage

Common name = Clasping-Leaf Borage
Botanical name = Trichodesma inaequale


जांभळ्या फुलांचे तुरे काही ठिकाणी गटागटाने.  ह्यांचं मराठी नाव तुम्हाला माहित असलं तर मला सांगा.  हि फुलं हिमालयात १२०० ते २४०० मीटर उंचीवर आढळतात.  तसेच सह्याद्री पर्वतरांगातहि फुलतात.

Indian Coleus

Common name = Indian Coleus
Botanical name = Plectranthus barbatus

फुलं पाहात फिरता फिरता एक गोगलगाय सापडली.

A bend in the road is not the end of the road ...
Unless you fail to make the turn

गोगलगाई जगात सर्वत्र आढळतात.  गोगलगाईंचे मुख्य तीन प्रकार ठरवता येतील - जमिनीवर राहाणाऱ्या, समुद्रात (म्हणजे खाऱ्या पाण्यात) राहाणाऱ्या, आणि गोड्या पाण्यात राहाणाऱ्या.  गोगलगाईंचे ६०,००० पेक्षा जास्त प्रकार आहेत.  गोगलगाईंना पाठीचा कणा नसतो.  गरजच काय.  पाठीवर कवच असतं त्यात त्या वेळ पडल्यास सुरक्षित लपू शकतात.  त्यांच्या पाठीवरचे कवच कॅल्शिअम कार्बोनेट चे बनलेले असते.  ज्यात कॅल्शिअम भरपूर आहे असा आहार गोगलगाई घेतात.  जेणेकरून त्यांचं कवच जाड आणि मजबूत राहील.  गोगलगाईंचे आयुष्यमान  तीन ते सात वर्षांचे असते.  गोगलगाई रात्री आणि पहाटे सक्रिय असतात.  पुरे झाला गोगलगाईवरचा निबंध.  ह्या गोगलगाईचे फोटो काढुन झाल्यावर मी आल्या मार्गाने टेकडी उतरायला लागलो.

टेकडीच्या पायथ्याला पांढरी छोटी फुलं दिसली.  चढुन जाताना माझं ह्यांच्याकडे लक्ष्य नव्हतं.

तुतारी

Common name = Rice vampireweed
मराठी = तुतारी
Botanical name = Rhamphicarpa fistulosa

रोजच्या धावपळीतुन जमेल तसा वेळ काढून आपण कधीतरी कुठेतरी अटकेपार झेंडे लावतोच.  पण आपल्या घराजवळच्या टेकडीवरही बरेच काही आहे.  घर कि मुर्गी दाल बराबर असं होऊ नये म्हणून हा प्रयत्न.