भ्रमण वृत्तांत, द्रुक यूल चा

ह्यावर्षी मार्चमध्ये भूतान अर्धमॅरेथॉनचा दौरा करतानाच ठरवलं होतं, दीप्ती आणि ख़ुशीला हा देश दाखवायचा.  घरी परत आल्यानंतरच्या माझ्या सुरस कहाण्या ऐकून दोघीही तयार झाल्या.

मार्चमधल्या भूतानच्या दौऱ्यात मी काढलेला एक फोटो

माझ्या मार्चमधल्या भूतान दौऱ्याच्या अनुभवावरून प्लॅन बनवला.  त्याप्रमाणे विमानाची तिकिटे काढली.  पुढच्या महिनाभरात हॉटेल बुकिंग केले.  मी प्लॅन अनेकदा तपासून पहिला.  प्लॅनमध्ये काही गडबड नाही ह्याची पूर्णपणे खात्री करून घेतली.आठ दिवसांच्या प्लॅनची रूपरेषा
दिवस पहिला : पुणे ते बागडोगरा विमानाने प्रवास, तिथून पुढे टॅक्सीने जयगाव व बॉर्डर ओलांडून फुनशिलींगमध्ये मुक्काम
दिवस दुसरा : सकाळी परमिट काढून फुनशिलींग ते थिंफू प्रवास, आणि थिंफूमध्ये मुक्काम
दिवस तिसरा : थिंफू आणि आजूबाजूला भटकंती
दिवस चौथा : टायगर्स नेस्ट ला भेट व इतर थिंफूमधील ठिकाणे
दिवस पाचवा : थिंफू आणि आजूबाजूची उरलेली भटकंती
दिवस सहावा : थिंफू ते पुनाखा प्रवास (वाटेत डोचूला पास) 
दिवस सातवा : पुनाखा ते गेलेफू प्रवास
दिवस आठवा : गेलेफू ते गुवाहाटी टॅक्सीने प्रवास, पुढे विमानाने पुण्याला परत

वैधानिक इशारे
१. भूतानच्या सफरीत आलेले माझे अनुभव मि कथन करत आहे.  तुमचे अनुभव नक्कीच वेगळे असणार.  तुमच्या अनुभवांना मि जबाबदार नाही आणि माझ्या अनुभवांना तुम्ही जबाबदार नाही
२. भूतान हे ऑफबीट डेस्टिनेशन आहे.  हौशी आणि नवख्या पर्यटकांनी भूतानची वाट धरूच नये.  जायचंच असेल तर जाण्यापूर्वी स्वतः जाणून घ्या आपण कुठे जायचा विचार करतोय आणि तिथे काय एक्सपेक्ट करायचं.  नंतर गेल्यावर चिडचिड नको.

भारतीय नागरिकांना भूतानमधे पर्यटनासाठी व्हिसाची आवश्यकता नाही.  पासपोर्ट किंवा निवडणूक ओळखपत्र दाखवून परमिट बनते.

भूतानमधे पारो ह्या एकाच ठिकाणी भारतातून विमाने जातात.  विमान प्रवास बराच महागडा आहे.  त्यामुळे भूतानला विमानाने जाण्याऐवजी पुणे ते बागडोगरा विमानाने प्रवास करून पुढे टॅक्सीने जायचा प्लॅन मी बनवला.  भूतान मधून परत येताना गेल्या मार्गानेच न येता गेलेफू मार्गे गुवाहाटीला जायचे आणि तिथून विमानाने पुण्याला परतायचे अशी माझी योजना कागदावर तर परिपूर्ण वाटत होती.  प्रत्यक्षात ह्या योजनेत काही त्रुटी राहू नयेत म्हणून परत परत सर्व प्लॅन तपासला.  प्रत्येक दिवशी काय बघायचे, कुठे जायचे त्याचा डिटेल प्लॅन पण मी बनवला.  त्याची सहा पानी प्रिंटआऊट बरोबर घेतली.

ह्यावर्षी मार्चमधल्या भूतानच्या दौऱ्यात जे टॅक्सी ड्रायव्हर भेटले त्यांच्यापैकी एकाचा मोबाईल नंबर मी माझ्याकडे ठेवला होता.  ह्याची वॅगनआर गाडी नवी कोरी होती.  माणूस बोलका.  दामचोई दोरजी.  पुण्यातून निघण्याच्या सात दिवस आधी त्याला WhatsApp वर कॉन्टॅक्ट केले.  त्यानेही ओळख विसरलेली नव्हती.  फुनशिलींग पासून गेलेफू पर्यंत आम्हाला फिरवायला तयार.  मार्चच्या दौऱ्यातला फुनशिलींग ते थिंफू हा प्रवास वाट लावणारा होता.  जुनी सात सीटर जीप.  मी सर्वात मागच्या सीटवर बसलेलो.  थिंफूला पोहोचेपर्यंत शरीरातली सर्व हाडं खिळखिळी झालेली.  उलटी येण्याची वेळ येता येता वाचली.  तो अनुभव लक्षात घेऊन आम्ही दोन वॅगनआर गाड्या ठरवल्या.  दामचोई दोरजीची एक आणि त्याच्या मित्राची एक.  थोडे पैसे जास्त गेले तरी चालतील पण प्रवास धक्कादायक होऊ नये.  जाताना बागडोगरा ते फुनशिलींग आणि परत येताना गेलेफू ते गुवाहाटी ह्या प्रवासांसाठी एकच मोठी गाडी ठरवली.  दोन गाड्यांचा गोंधळ नको.

भूतान हे नाव बहुतेक संस्कृत शब्द भौत्त अंत (म्हणजे तिबेटच्या शेवटी) चा अपभ्रंश असावा.  भूतान हा तिबेटच्या टोकाला असलेला भाग.  इथले रीती रिवाज, धर्म, संस्कृती वगैरे वगैरे बरेचसे तिबेट सारखेच.  पण अनेक शतकांपासून हा भाग तिबेट पासून वेगळा राहिलाय.  आणि आता चिनी ड्रॅगन ने तिबेट घशात घातल्यापासून त्यांचं आणि ह्यांचं पटतच नाही.  १९६० पर्यंत भूतान आणि तिबेट मध्ये व्यापार चालू होता.  त्या वर्षी निर्वासितांचा मोठा लोंढा तिबेट मधून भूतान मध्ये आला आणि तेव्हा पासून तिबेट-भूतान बॉर्डर पूर्णपणे बंद आहे. सध्या तर चीन आणि भूतान हे शत्रू देश आहेत.  भारत हा भूतान चा सर्वात मोठा मित्र देश. 

ऑक्टोबर हा भूतानच्या पर्यटनासाठी चांगला महिना आहे असे समजले.  फार थंडी नाही.  पाऊस नाही.  ऑक्टोबर उजाडेपर्यंत आमच्या घरी भूतान हा विषय बऱ्याचदा चर्चेत होता.  द्रुक यूल म्हणजे काय ते खुशीलाही माहिती झाले होते.

दिवस पहिला - पुणे ते फुनशिलींग

दिवस दुसरा - फुनशिलींग ते थिंफू

दिवस तिसरा - थिंफू आणि आजूबाजूला भटकंती

दिवस चौथा - टायगर्स नेस्ट

दिवस पाचवा - थिंफूमधली उरलेली भटकंती

दिवस सहावा - थिंफू ते पुनाखा

दिवस सातवा - पुनाखा ते गेलेफू

दिवस आठवा - गेलेफू ते पुणे